BENESTUDIUM
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 1
APRIL 2015
Willy Vanderzeypen
① ORIGENES (15 p.)
De eerste systematische theoloog ?
Michel Gybels
② HET HELLENISME (15 p.)
Spiritualiteit in de Grieks-Romeinse wereld
Willy Vanderzeypen (mini-thesis)
③ TANCHELM VAN ZEELAND EN ANTWERPEN (28 p.)
nieuwe perspectieven 900 jaar na de moord
Gerda Vancayzeele
④ ‘VAN DEN VOS REYNAERDE’ (6 p.)
de auteur definitief ontmaskerd ?
Willy Vanderzeypen
⑤ RAMON LULL (16 p.)
de Catalaanse filosoof van actie en liefde
Dick van Niekerk
⑥ HET CONCILIE VAN KONSTANZ (1414-1418) (8 p.)
kardinalen op klompen door de stad
Dick van Niekerk
⑦ JAN HUS (5 p.)
‘Verdedig de waarheid tot de dood.’
Yves Van Buyten en Willy Vanderzeypen
⑧ MARSILIO FICINO (14 p.)
en de Platoonse Academie van Firenze
Gerda Vancayzeele
⑨ DE EERSTE ALFABETISCHE INDEX (4 p.)
in westerse boeken
• Bronbijlage bij ③
Transcriptie en vertaling van de Utrechtse brief over
Tanchelm aan de Keulse aartsbisschop Frederik I
• Alfabetische index van persoonsnamen
Dit nummer is ter nagedachtenis opgedragen aan
prof. dr. emeritus EDUARD VAN ERMEN (1956-2014)
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 2
NOVEMBER 2015
Michel Gybels
① DE BIBLIOTHEEK VAN ALEXANDRIE (14 p.)
antieke hoofdbron voor het westerse denken
Gerda Vancayzeele
② HET MOORSE SPANJE (8 p.)
de ‘Mozaraben’ en de ‘Mudejar’
Yves Van Buyten & Willy Vanderzeypen
③ DE ORDE VAN DE TEMPELIERS (18 p.)
het vernieuwende onderzoek in de 21ste eeuw
Dick van Niekerk & Willy Vanderzeypen
④ GEERT GROOTE VAN DEVENTER (14 p.)
en de eerste generatie ‘Moderne Devoten’
Dick van Niekerk
⑤ SALOME STICKEN (7 p.)
en haar ‘pelgrimage’ naar nieuwe ‘innigheyt’
Dick van Niekerk
⑥ NICOLAAS VAN CUSA (11 p.)
Jurist, filosoof, wijsgeer, diplomaat en kerkvorst
Willy Vanderzeypen (m.i.v. Universiteit van Genève)
⑦ JOHANNES CALVIJN (20 p.)
en zijn totaalactie in Genève
Wilfried Detobel
⑧ DE ECONOMISCHE GROEI IN EUROPA VANAF 1700 (15 p.)
volgens Thomas Piketty
Willy Vanderzeypen
⑨ DE MENS EN HET NIEUWE KLIMAAT (6 p.)
Welkom in het Anthropoceen !
• Alfabetische index van persoonsnamen
Dit nummer is ter nagedachtenis opgedragen aan RUDOLPH TH. M. VAN DIJK,
karmeliet, vrouwenbroeder en kenner van de Moderne Devotie (1935-2015)
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 3
APRIL 2016
Michel Gybels
① ALEXANDER DE GROTE IN AZIË (11 p.)
de Macedonische verovering van een wereldrijk
Willy Vanderzeypen
② CASSIODORUS (12 p.)
de ondergang van Rome in de ijskoude zesde eeuw
Willy Vanderzeypen
③ THOMAS VAN AQUINO (21 p.)
de dominicaanse kampioen in scholastiek denken
Gerda Vancayzeele
④ MARY I TUDOR ‘DE BLOEDIGE’ (6 p.)
en de sexloze autoriteit van de Engelse kroon
Dick van Niekerk
⑤ DIRCK VOLCKERTSZOON COORNHERT (15 p.)
pleiter en gids voor gewetensvrijheid en optimisme
Yves Van Buyten
⑥ JOHN HENRY NEWMAN (11 p.)
van anglicaan tot roomse oratoriaan
Wilfried Detobel
⑦ BIERCULTUUR IN DE LAGE LANDEN TOT 1600 (20 p.)
een historisch-economische schets
Willy Vanderzeypen
⑧ FRIEDRICH NIETZSCHE (12 p.)
“Verwar mij in geen geval met iemand anders!”
Jan Pieter de Kok
⑨ DAG HAMMARSKJÖLD (9 p.)
Homo universalis en wereldburger
Bijlage: ‘Merkstenen’ (door Dick van Niekerk)
• In memoriam: emeritus prof. dr. URBAIN VERMEULEN
• Alfabetische index van persoonsnamen
Dit nummer is ter nagedachtenis opgedragen aan emeritus prof. dr.
URBAIN VERMEULEN, kenner van het Midden-Oosten (1940-2016)
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 4
JUNI 2017
Dick van Niekerk
① BOËTHIUS (12 p.)
staatsman, vertaler, filosoof en auteur
Gerda Vancayzeele
② CHLOTILDE EN CLOVIS (10 p.)
het eerste rooms-katholieke koninkrijk der Franken
Yves Van Buyten & Willy Vanderzeypen
③ GERBERT VAN AURILLAC (10 p.)
de wiskundige paus van de Ottoonse renaissance
Johan Verweirder
④ MAARTEN LUTHER (26 p.)
geschiedenis, mythen en legenden
Willy Vanderzeypen
⑤ BELLARMINUS CONTRA BRUNO EN GALILEI (20 p.)
De receptie van de nieuwe natuurfilosofie
Wilfried Detobel
⑥ BIERCULTUUR IN DE LAGE LANDEN VANAF 1600 (16 p.)
Een historisch-economische schets
Vincent Eeckhout (universitaire thesis)
⑦ WALTER BENJAMIN: ‘KRITIEK VAN GEWELD’ (23 p.)
Exploitatie door J. BUTLER, H. MARCUSE, S. ZIZEK
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 5
DECEMBER 2017
Michel Gybels
① HERODOTUS,
vader van de geschiedschrijving en journalistiek ? (11 p.)
Willy Vanderzeypen
② WILLEM VAN MOERBEKE,
ontdekker en vertaler van Griekse meesterwerken (7 p.)
Gerda Vancayzeele en Willy Vanderzeypen
③ WILLEM VAN RUBROEK,
en het Mongoolse wereldrijk van Djengis Khan (13 p.)
Dick van Niekerk
④ HEINRICH SUSO,
de mysticus van de Bodensee (11 p.)
Willy Vanderzeypen
⑤ MICHEL DE MONTAIGNE,
uitvinder van literaire ‘selfies’ met spiegeleffect (12 p.)
Willy Vanderzeypen
⑥ BARUCH SPINOZA,
de beroemdste filosoof van Nederland ? (13 p.)
Wilfried Detobel
⑦ ARTHUR SCHOPENHAUER,
een pessimistische filosoof met een grote missie (15 p.)
Jan Pieter de Kok
⑧ CARL GUSTAV JUNG,
de alchemist van de ziel (15 p.)
Johan Verweirder
⑨ REIZEN DOOR LUTHERLAND,
thematische auto-, wandel- en fietsroutes (19 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 6
MEI 2018
Michel Gybels
① KEIZER HADRIANUS,
een briljant administrator en virtuoos bouwheer (9p.)
Jeroen Deploige & Philippe Demonty
② DIPLOMATA BELGICA,
nieuwe databank van middeleeuwse charters (2 p.)
Wilfried Detobel
③ NICCOLÒ MACHIAVELLI,
Florentijns agent, politiek denker en humanist (18p.)
Gerda Vancayzeele
④ CAROLUS CLUSIUS,
plantkundige pionier van botanische tuinen (8 p.)
Willy Vanderzeypen
⑤ PIRAATBOEKEN IN DE VERLICHTINGSEEUW,
in Frankrijk en de Nederlanden (13 p.)
Yves Van Buyten & Willy Vanderzeypen
⑥ CATHARINA II DE GROTE,
een filosofe op de Russische keizerstroon ? (7 p.)
Dick van Niekerk
⑦ HET ‘KALEVALA-EPOS,
monument van de Finse identiteit en wereldliteratuur (12 p.)
Jan Pieter de Kok
⑧ CARL GUSTAV JUNG (2),
de alchemist van de ziel (20 p.)
Willy Vanderzeypen
⑨ KARL MARX & FRIEDRICH ENGELS (1),
de serene terugkeer in wetenschappelijk onderzoek (33 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 7
DECEMBER 2018
Yves Van Buyten & Willy Vanderzeypen
① DE JONGE PLATO EN SOCRATES,
in Athene (14 p.)
Michel Gybels
② DE MYSTERIECULTUS VAN MITHRAS,
in het westen van het Romeinse Rijk (15 p.)
Gerda Vancayzeele
③ DE ZWAANRIDDER,
van ‘Elias’ en Godfried van Bouillon tot ‘Lohengrin’ (9 p.)
Dick van Niekerk
④ JEROEN BOSCH,
de onnavolgbare meester-schilder van het imaginaire (18 p.)
Wilfried Detobel
⑤ CATHARINA DE’ MEDICI,
koningin-moeder, politica en maecenas tijdens de godsdienstoorlogen (30 p.)
Willy Vanderzeypen
⑥ SCHERPENHEUVEL,
het mariale totaalconcept van aartshertogen Albrecht en Isabella (8 p.)
Willy Vanderzeypen
⑦ JOHN LOCKE,
zijn activiteiten en vrienden in de vrije Nederlanden (13 p.)
Annine van der Meer
⑧ GILLES QUISPEL,
de kennis van het hart (8 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
Ter nagedachtenis opgedragen aan Raymond Doms (1938-2018)
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 8
OKTOBER 2019
Willy Vanderzeypen
① HOMERUS,
ontstaan en tijdloze exploitatie van de ‘Ilias’ en ‘Odyssee (14 p.)
Michel Gybels
② PAULUS OROSIUS,
presbyter en geschiedschrijver in dienst van Augustinus en Hiëronymus (11 p.)
Willy Vanderzeypen
③ CONSTANTINOPEL (324-1453),
haar gedaantewisselingen van Byzantium tot Istanbul (15 p.)
Gerda Vancayzeele
④ VIKINGEN,
hun beeld in moderne constructies volgens C. Olsson (12 p.)
Yves Van Buyten en Willy Vanderzeypen
⑤ GESCHRIFTEN IN DE VOLKSTAAL,
uit de 12de-eeuwse renaissance (8 p.)
Wilfried Detobel
⑥ FRANÇOIS RABELAIS,
van franciscaan tot beroemd satiricus en woordkunstenaar (27 p.)
Willy Vanderzeypen
⑦ BERNARD NIEUWENTIJT,
zijn ‘wereldbeschouwingen’ in de vroege Nederlandse Verlichting (16 p.)
Collectief (Herman Bonne, Vincent Eeckhout, Willy Vanderzeypen)
⑧ MICHEL SERRES,
‘Lang leve de Internetgeneratie’ (4 p.)
Rik Geivers
⑨ NEGEN GEDICHTEN UIT LICHTAART (7 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
Ter nagedachtenis opgedragen aan Theo Venckeleer (1936-2019)
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 9
APRIL 2020
Michel Gybels
① XERXES I EN KONINGIN ARTEMISIA I VAN CARIË,
tijdens de zeeslag bij Salamis in 480 v.C. (12 p.)
Gerda Vancayzeele en Willy Vanderzeypen
② BEGIJNEN EN BEGARDEN IN DE LAGE LANDEN (1180-1380),
spiritualiteit, organisatie, bescherming en vervolging (20 p.)
Johan Verweirder
③ PIETER BRUEGEL DE OUDE,
met pen en penseel naar het leven in dienst van de Europese elite (31 p.)
+ analyse van ‘De Spreekwoorden’ (1559)
Wilfied Detobel
④ ÉTIENNE DE LA BOÉTIE (1530-1563),
een politieke komeet in Bordeaux (13 p.)
Willy Vanderzeypen
⑤ WILLIAM SHAKESPEARE,
zijn eeuwig pact van lering en vermaak met het publiek (12 p.)
Willy Vanderzeypen
⑥ PHILIPPUS VAN LIMBORCH,
de editie van het vonnissenboek van Bernard Gui (10 p.)
Wilfried Detobel
⑦ KARL R. POPPER,
einzelgänger in de meanders van de 20ste-eeuwse filosofie (20 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 10
DECEMBER 2020
Yves Van Buyten & Willy Vanderzeypen
① PLATO IN SICILIË,
de drievoudige verzoeking van Syracuse (12 p.)
Michel Gybels
② KORINTHE IN DE OUDHEID,
van de Dorische Bacchiaden tot keizer Nero (11 p.)
Gerda Vancayzeele
③ MERLIJN,
volgens Galfridus van Monmouth en Robert van Boron (8 p.)
Willy Vanderzeypen
④ DANTE ALIGHIERI,
de opperste dichter van ‘Divina Commedia’ (13 p.)
Bernard Vandeginste
⑤ DE ORATORIANEN,
geschiedenis van een elitaire priestergemeenschap (10 p.)
Willy Vanderzeypen
⑥ JOHANNES COMENIUS,
theoloog en vader van de moderne systematische opvoeding (10 p.)
Dick van Niekerk
⑦ COMENIUS in het hart gemetseld
een persoonlijke reactie ( 4 p.)
Lutgarde Smet
⑧ VAUBAN,
van militair vestingbouwkundige tot Frans maarschalk ‘Au service du roi’ (20 p.)
Wilfried Detobel
⑨ MONTESQUIEU,
zijn klimaattheorie, poltiek vrijheidsbegrip en kijk op Holland (25 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 11
SEPTEMBER 2021
Michel Gybels
① HET ANTIEKE MACEDONIË,
van een barbaars koninkrijk tot een hellenistisch imperium (12 p.)
Wilfried Detobel
② DE MEROVINGEN,
gewoonten en wetten tijdens de eerste Frankische dynastie (30 p.)
Willy Vanderzeypen
③ THOMAS MORE,
erasmiaanse humanist, Engelse staatsman en martelaar (22 p.)
Lutgarde Smet
④ MENNO VAN COEHOORN,
de Hollandse evenknie van Vauban ? (10 p.)
Wilfried Detobel
⑤ JEAN-JACQUES ROUSSEAU,
tegendraads verlichtingsdenker met navolging tijdens de Franse revolutie (29 p.)
Dick van Niekerk
⑥ JONAS SALK,
en de strijd tegen het poliovirus in de 20ste eeuw (2 p.)
Gerda Vancayzeele
⑦ SIMONE DE BEAUVOIR
ehtisch-filosofische schrijfster en icoon van de vrouwenbeweging ( 12 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 12
SEPTEMBER 2022
Willy Vanderzeypen
① POSIDONIUS VAN RHODOS
en de Keltische goudschat van Toulouse (12 p.)
Michel Gybels
② THOMAS BECKET VAN CANTERBURY
moord in de kathedraal (10 p.)
Michel Gybels
③ HENDRIK II PLANTAGENÊT EN ELEONORA VAN AQUITANIË
de fabricatie van een feodaal rijk (11 p.)
Bernard Vandeginste
④ JAN SWAMMERDAM
in de ban van mystica Bourignon en het Nordstrand-project (11 p.)
Wilfried Detobel
⑤ DENIS DIDEROT
de Franse encyclopedist en zijn immens werkterrein (20 p.)
Wilfried Detobel en Willy Vanderzeypen
⑥ L'ABBÉ GUILLAUME-THOMAS RAYNAL
apostel van de vrijheid en het abolitionisme ? (13 p.)
Lutgarde Smet
⑦ VAUBAN(2)
zijn originele concepten voor een algemeen welvarende staat (24 p.)
Gilles Van Buyten
⑧ SAINT-WANDRILLE DE FONTENELLE
het eerste Franse abdijbier sinds de revolutie (12 p.)
Herman Bonne en Willy Vanderzeypen
⑨MARCEL CONCHE
stimuleren tot filosoferen ' à l'infini' (8 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 13
JUNI 2023
Michel Gybels
① HET PERZISCHE ZOROASTRISME,
van de profeet Zarathustra tot vandaag (15 p.)
Willy Vanderzeypen
② HIPPOCRATES VAN KOS,
vader van de ethische en klinische principes in de westerse geneeskunde (12 p.)
Wilfried Detobel
③ SIMON V VAN MONTFORT EN LEICESTER,
van berooide ridder tot Engelse graaf en gangmaker van het parlement (33 p.)
Gerda Vancayzeele & Willy Vanderzeypen
④ MARIA BIANCA VISCONTI-SFORZA VAN MILAAN,
en de vroege Italiaanse renaissance (20 p.)
Dick van Niekerk
⑤ JAN WIER,
tegendraadse arts die de heksenwaan ontzenuwde. Een journalistieke verkenning (13 p.)
Willy Vanderzeypen
⑥ ANNA MARIA VAN SCHURMAN,
het recht van de vrouw om te studeren (10 p.)
Wilfried Detobel
⑦ DENIS DIDEROT (2),
zijn natuurfilosofische en sociopolitieke ideeën als nalatenschap in een literire tijdscapsule (19 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen (3 p.)
INHOUDSTAFEL
E-JOURNAAL 14
FEBRUARI 2024
Yves Van Buyten & Willy Vanderzeypen
① STEDINGEN
kruistochten in 1233 en 1234 tegen de boerenopstand rond Bremen (9 p.)
Johan Verweirder
② PETRUS PLANCIUS,
theoloog, predikant, cartograaf, zeevaartkundige en astronoom (18 p.)
Willy Vanderzeypen
③ DE MINIEMEN,
de reguliere bedelorde der ‘allerminsten’ in Europa en de Zuidelijke Nederlanden (17 p.)
Bernard Vandeginste
④ MARIN MERSENNE,
en zijn literaire kring. Wetenschapsbeoefening in de 17de eeuw (15 p.)
Wilfried Detobel
⑤ VAUVENARGUES,
de ‘soldaat-filosoof’ en zijn heroïsche ethiek van het sentiment (10 p.)
Wilfried Detobel
⑥ DAVID HUME,
zijn psychologische kijk op de mens en de causaliteit (22 p.)
Wilfried Detobel
⑦ OLYMPE DE GOUGUES
propagandiste voor vrouwenrechten in het revolutionaire Parijs (24 p.)
• Alfabetische index van persoonsnamen (3 p.)